Dramadriehoek (1): over het hoe en wat

Mar 25th, 2010 | By De Bloggers | Category: DramaDriehoek, Features, Wormgaatjes

De dramadriehoek is uitgedacht door Stephen Karpman. Hij was een leerling van Karl Jung en de dramadriehoek is een voortvloeisel uit de transactionele analyse. De dramadriehoek geeft een oorzaak aan wat er gebeurt als mensen miscommuniceren of als relaties ontsporen. In de dramadriehoek is geen sprake van liefde maar van conditioneringen en patronen. De onderliggende oorzaak waarom mensen in de driehoek belanden is vaak behoeftes die ze opvullen door het contact met de ander. Dit is leven van buiten naar binnen. De behoeftes worden niet intern opgevuld en daarom is de ander nodig. Een andere oorzaak met een evenredig aandeel is angst. Als de angst niet intern wordt getransformeerd in vertrouwen, is er een voedingsbodem voor de driehoek. Dat wat de driehoek iemand ‘oplevert’ wordt aangegeven als ‘winst’.

De driehoek kent drie spelers, namelijk:

  • Redder: Ik ben ok, jij bent niet ok
  • Slachtoffer: Ik ben niet ok, jij bent ok
  • Aanklager: Ik ben niet ok, jij bent niet ok

Als je de dramadriehoek wilt begrijpen, zul je van bepaalde gedragingen moeten onderzoeken wat ‘de winst’ van dat gedrag is. Zowel van jezelf als van de ander. Dit kun je onderzoeken door naar de intentie van het gedrag te kijken. Via de intentie kun je tot de kern komen waar het gedrag uit voort komt.

Over de spelers
De winst van de redder is dat hij/zij zich nodig voelt. Men vindt deze mensen vaak sympathiek en zij vinden dat heerlijk! Echter hun hulp is er niet op gericht dat je op eigen benen kunt staan (de redder is van mening dat zijn of haar slachtoffer niet voor zichzelf kan zorgen). De hulp van een redder is niet onvoorwaardelijk: “Ik heb je zo geholpen en nu laat je mij links liggen…”

Het slachtoffer heeft winst in de vorm dat hij/zij geen verantwoordelijkheid neemt en hoeft te nemen in deze rol voor diens eigen situatie of gedrag. Het slachtoffer is passief en stapt niet over in de trein naar een ‘ok-boodschap’ naar zichzelf (dit komt de redder erg goed uit!).
De aanklager is boos, oordelend en kan in deze rol zijn of haar ongenoegen onbeperkt en ongeremd projecteren, zonder te kijken naar zichzelf. Door de boosheid heeft de aanklager een vertekend beeld van andermans kunnen en intenties. De aanklager klaagt het liefst een persoon aan en niet het gedrag an sich.

Het spel
Het verwarrende aan dit spelletje is dat de hoofdpersonen steeds kunnen verwisselen van rol. Kostuums verwisselen, gedrag aanmeten van het karakter en dat zonder pauze of aankondiging. Een voorbeeldzin waarin dit gebeurt: “Ik heb je zoveel geholpen (redder, zonder mij was je nergens), nu flik je me dit (aanklager, oordeel, niet kijkend naar wat zijn of haar aandeel is die een beslissing te weeg brengt) en ik voel me zeer veel onrecht aangedaan (slachtoffer, passief , ik zal het wel niet waard zijn).

Iedereen speelt wel eens één van de rollen. Dat is niet erg, je doet dit onbewust als je de dramadriehoek nog niet kent. Je hoeft je nooit te schamen of schuldig te voelen voor dingen die je deed uit onwetendheid. Als je het doorziet en je ziet ook welke rol je innam, kun je er mee aan de slag. Veroordeel jezelf niet dat je een speler was. Het is juist goed als je het herkent, dat je het erkent. Vaak voel je wel, dat er iets niet zuiver is als je in de dramadriehoek zit.

Ter illustratie een powerpoint van de DramaDriehoek
(bron: www.paletonline.nl)

2 Comments to “Dramadriehoek (1): over het hoe en wat”

  1. Eva says:

    Maar wil dat zeggen dat het streven is om bij ruzie maken uit de dramadriehoek te blijven? Het zou natuurlijk handig zijn als er een formule werd bedacht die zou zorgen voor een harmonieuze ruzie :o )

  2. De Bloggers says:

    Leuke suggestie :-) . Lees deel 2, daarin zitten hints hoe je harmonieus ‘ruzie’ kunt maken.

Leave a Comment