Om uit de dramadriehoek te raken is het van belang dat je goed in kaart brengt wat je eigen gedrag is en wat jouw rol/aandeel hierin is. Als dit duidelijk voor je is geworden, is het van belang dat je inziet dat het niemands ’schuld’ is. ‘Schuld’ is iets dat past IN de dramadriehoek en niet bij het OVERSTIJGEN er van. Je zult ontdekken dat het een wisselwerking is tussen de spelers die de dramadriehoek mogelijk maakt en in stand houdt.

Valkuil
Het kan gebeuren dat als je de dramadriehoek doorziet, er iets in het contact met anderen verandert omdat je het wilt overstijgen. De grootste valkuil hierbij is dat je gaat aanklagen, dit geldt voor zowel redders en slachtoffers. Als dat gebeurt blijf je dus in de driehoek. Je merkt bijvoorbeeld dat iemand wel heel erg op je leunt, passief en afhankelijk is ten aanzien van jou en jij wilde de ander niet kwetsen en zorgt voor de ander. Hiermee sta je groei en zelfstandigheid van het slachtoffer in de weg. Dit maakt dus dat het een liefdeloos systeem is waar je in vastzit. Loyaliteit in plaats van liefde. Je verleent het slachtoffer geen gunst met dit gedrag.

Ik-vorm
Stel, je bent een redder en je wilt uit de dramadriehoek. Als je dan zegt tegen de ander: “Je leunt altijd zo op mij en je bent zo ontzettend afhankelijk, ik ben het zat!” Dat is dan een aanklacht en verval je in de aanklagersrol. Beter is het als je in de ’ik-vorm’ spreekt. Bijvoorbeeld: “Ik voel me hier niet goed bij. Ik ga een beetje afstand nemen, omdat ik tot mezelf moet komen en ruimte nodig heb. Ik voel me benauwd.” Een beetje slachtoffer vraagt je dan wat hij of zij fout heeft gedaan. Je kunt er voor kiezen om dingen te benoemen maar realiseer je dat de kans dat je weer in de driehoek komt groot is. Als je benoemt blijf dan in de ik-vorm praten. Anders kan de ander nog meer gaan zwelgen in de slachtofferrol.

Als jij de slachtofferrol hebt vervuld en je komt tot het inzicht geldt natuurlijk hetzelfde, wat betreft de ‘ik -vorm’. De redder zal het moeilijk vinden om toe te kijken hoe je langzaam sterker aan het worden bent. Immers, als jij sterk en zelfstandig bent is zijn of haar rol overbodig.  En dit maakt  dat dit een liefdeloos systeem is. Hier zit hem de crux. De winst voor de redder is dat hij of zij nodig is, ook al betekent dat dat jij, in de slachtofferrol, niet vooruit komt en geen ontwikkeling doormaakt.

Blijf bij jezelf
Ook is het zo dat jij wel tot het besef kunt zijn gekomen dat dit gaande is, maar dat de ander er nog lang niet aan toe is om dit te onderzoeken, te erkennen of afstand te doen van de winst die zijn of haar rol oplevert. Het is niet jouw verantwoordelijkheid om de ander tot inzichten te doen komen. Doe niet te veel moeite, blijf bij jezelf. Als de ander merkt dat je niet meer mee doet aan het spelletje, kan het getrek om terug in de driehoek te komen sterker worden. Bijvoorbeeld dat iemand ineens steeds zijn of haar hulp ongevraagd aanbiedt (redder) om zo maar toegang tot je te blijven houden. Of door op je geweten in te praten om je zo te verleiden (slachtoffer) door bijvoorbeeld dingen  te zeggen als: “Maar we hebben zoveel gedeeld en nu laat je mij ineens in de steek, ik heb je nodig”. En het meest waarschijnlijk is dat je wordt beschuldigd (aanklager) in de trant van: “Dit kun je niet maken, jij bent echt egoistisch, je hebt me gewoon gebruikt!”

Verantwoordelijkheid
Binnen de driehoek wordt de verantwoordelijkheid bij de ander gelegd. Als je de driehoek uit wil, is het belangrijk om je te realiseren dat iedereen verantwoordelijk is voor zijn of haar gevoelens. Dus als je het spel wilt verlaten, moet je ook deze gevoelens bij de ander laten. Begrijp dan dat dit is omdat de ander nog in het spel zit. De ander is nog verblind door zijn of haar behoeftes en kan geen oog hebben voor jou op dat moment. Neem het hem of haar niet kwalijk maar ga er ook niet in mee. Hou jezelf voor dat je het juiste doet. Als je de mening van de aanklager over neemt, verval je in één van de andere twee rollen. Of je wordt weer slachtoffer en je vindt van jezelf dat je niet ok hebt gehandeld. Of je vervalt in de redderrol en gaat de aanklager redden. Hoe dan ook, stap er niet meer in. Wat je beweegredenen ook zijn om wat dan ook te veranderen, het mag. Dat recht heb je gewoon. Die ruimte is er. Het is aan jou om dat recht en die ruimte te pakken.

Ter illustratie een powerpoint van de DramaDriehoek
(bron: www.paletonline.nl)